مقدمه:
گوشت طيور تا كنون به عنوان يك غذاي خوب و تجملي مورد توجه مصرف كنندگان قرار گرفته است ، اما بدليل اينكه 70-60% جيره طيور از غلات تشكيل مي شود ، هزينه توليد آن بالاست ، همچنين در كشورهاي فقير كه مصرف روزانه پروتئين حيواني هر فرد بيشتر از 30 – 20 گرم نمي باشد ، غلات به عنوان مواد اصلي تشكل دهنده غذايي افراد بشمار مي روند .
بعضي از كشورها سعي در افزايش توليد گوشت طيور و تخم مرغ دارند ، اما بدليل كمبود غلات دچار مشكل افزايش هزينه مي شوند .
افزايش انفجاري جمعيت انساني بويژه در كشورهاي جهان سوم صرفه جويي در غلات را طلب مي كند . بنابر گزارش سازمان جهاني تندرستي تعداد زيادي كودك همه ساله بدليل گرسنگي يا بيماري هاي وابسته به گرسنگي از دنيا مي روند .
هم اكنون در بعضي از كشورها از ضايعات طيور به انضمام احشا ، پرو بال ،خون ، سرو انگشت پا و... در جيره دام و طيور استفاده مي شود ، با اين وجود مقدار زيادي از فضولات و پس مانده هاي طيور دور ريخته مي شود مگر در موارد محدود كه بعنوان كود يا توليد بيوگاز جهت سوخت استفاده مي گردد .
در بعضي كشورهاي شرقي از فضولات طيور در پرورش ماهي استفاده مي شود كه مي توان آنها را در تغذيه گوسفند يا ديگر نشخواركنندگان همانند گاو گوشتي مخصوصاً در خاورميانه و ديگر قسمتهاي جهان كه فاقد چراگاه مي باشند – مورد استفاده قرار دارد .
پس مانده هاي طيور زمانيكه تحت شرايط مطلوب جمع آوري شوند داراي 20 -30 % پروتئين خام مي باشند ، اما تركيب ماده خشك آن بستگي به سيستم پرورش چوچه ، محيط ،آناليز شيميايي ، آب و غذا دارد .
اگر چه جيره جوجه هاي گوشتي معمولاَ داراي 22% پروتئين خام است اما مقدار نسبتاً زيادي نيتروژن و 30-25% پروتئين خام توليد مي شود .
اهميت نوع پس مانده ها :
فيبر خام پس مانده هاي طيور بستگي زيادي به نوع و مقدار بستر طيور گوشتي دارد . بيشتر آب مورد استفاده طيور در خاورميانه داراي 3000 ppm TDS مي باشد كه باعث رقيق شدن فضولات طيور مي شود ، امادر اقليمهاي خشك با رطوبت پائين ، درجه حرارت با بالا رفتن ماده خشك پس مانده ها كمك مي كند و مقدار نسبتاً بالايي كلسيم و فسفر آن را مي توان در فرمولهاي غذايي گوسفند مورد استفاده قرار داد .
آزمايش با پس ماندههاي طيور:
تحقيق درباره كاهش هزينه جيره هاي غذايي دامهاي پرواري به آزمايشي بر سه گروه 50 تايي بره هاي جوان منجر شد دامها همراه با يك گروه شاهد در جايگاههاي بسته با كنسانتره هاي حاوي پس مانده هاي طيور و يونجه به مدت 122 روز تغذيه شدند :
جدول شماره 1:
|
مواد تشكيل دهنده كنسانتره |
گروه شاهد |
|
|
|
|
% |
جيره 1 |
جيره 2 |
جيره 3 |
جيره 4 |
|
پس مانده هاي طيور |
0 . 0 |
10 |
20 |
25 |
|
جو |
39 |
35 |
35 |
38 |
|
كاه گندم |
30 |
29 |
25 |
20 |
|
سبوس گندم |
10 |
10 |
10 |
10 |
|
كنجاله سويا |
14 |
9 |
3 |
0 .0 |
|
ملاس |
6 .6 |
6 . 6 |
6 . 6 |
6 . 6 |
|
مكمل ويتاميني و معدني |
2 . 0 |
2 . 0 |
2 . 0 |
2 . 0 |
|
نمك |
2 . 0 |
2 . 0 |
2 . 0 |
2 . 0 |
|
جمع % |
100 |
100 |
100 |
100 |
|
آناليز |
|
|
|
|
|
پروتئين خام % |
34 .16 |
16 . 16 |
69 . 14 |
23 . 15 |
|
TDN % |
34 . 64 |
67 . 64 |
92 . 64 |
65 . 68 |
|
فيبر خام |
52 . 16 |
46 . 15 |
72 . 14 |
47 . 12 |
|
رطوبت |
32 . 9 |
96 . 10 |
49 . 10 |
82 . 9 |
|
ماده خشك |
68 . 90 |
04 . 89 |
51 . 89 |
18 . 90 |
|
خاكستر |
13 . 7 |
29 . 8 |
41 . 8 |
92 . 7 |
|
كلسيم |
13 . 0 |
36 .0 |
50 . 0 |
65 . 0 |
|
فسفر |
30 . 0 |
31 . 0 |
36 . 0 |
37 . 0 |
|
روي ppm |
67 |
82 |
81 |
90 |
|
منگنز ppm |
50 |
53 |
58 |
74 |
|
آهن ppm |
238 |
282 |
280 |
299 |
|
مس ppm |
5 . 30 |
76 . 4 |
90 . 5 |
48 . 7 |
|
منيزيم ppm |
1808 |
1911 |
1723 |
1885 |
|
فاكتور محاسبه هزينه جيره % |
100 |
33 . 88 |
05 . 67 |
05 . 61 |
جدول شماره 2:
|
|
جيره 1 شاهد |
جيره 2 |
جيره 3 |
جيره 4 |
|
وزن اوليه گوسفند kg |
73 . 19 |
83 . 18 |
70 . 19 |
43 . 18 |
|
وزن پاياني kg |
47 . 50 |
47 . 48 |
35 . 48 |
31 . 48 |
|
افزايش وزن روزانه g |
252 |
243 |
235 |
245 |
|
كنسانتره پلت شده مصرفي kg |
58 . 1 |
56 . 1 |
53 . 1 |
53 . 1 |
|
يونجه مصرفي kg |
47 . 0 |
47 . 0 |
47 . 0 |
47 . 0 |
|
كل جيره مصرفي روزانه kg |
05 . 2 |
03 . 2 |
00 . 2 |
00 . 2 |
|
راندمان تبديل غذا |
13 . 8 |
35 . 8 |
51 . 8 |
16 . 8 |
|
مدت آزمايش (روز) |
122 |
122 |
122 |
122 |
نتيجه :
از آناليز جيره ها مشخص مي شود كه با افزايش مقدار پس مانده هاي ظيور ميزان مينرالها افزايش مي يابد ، اما ميزان فيبر خام كاهش پيدا مي كند ، همچنين با وجود بالا رفتن ميزان مينرالها هزينه ها كاهش محسوسي دارد .
گوسفندان پروار شده با كنسانتره حاوي 25 % از پس مانده هاي (فضولات ) طيور ( جيره 4) ، تقريباً راندمان تبديل غذايي مساوي با گروه شاهد كه فاقد پس مانده ها طيور در كنسانتره گروه چهارم ، هزينه جيره بسيار كمتر از گروه شاهد مي گردد كنسانتره اثرات زيان واري ندارد و در معاينه گوشت پس زا ذبح تغيير نامطلوبي در كيفيت آن مشاهده نگرديد .
استفاده از پس مانده هاي طيور در جيره گاو و گوسفندان پرواري باعث كاهش هزينه توليد و كاهش سود تغذيه افراد و همچنين بهبود وضع اقتصادي كشورهاي مربوطه گردد .
نظردادن به سایت